Stralenschildpad

De stralenschildpad (radiata Astrochelys) is een schildpad uit de familie landschildpadden (Testudinidae). Het is één van de best beschermde schildpadden ter wereld. Het komt het meeste voor in zuidelijk Madagaskar, maar wordt ook op de rest van het eiland gevonden. Daarnaast vind je het op de eilanden Réunion en Mauritius waar het leeft in droge, open plekken met struiken.

Het uiterlijk

De stralenschildpad heeft een donkerbruine tot zwarte kleur. Maar doordat zijn hoornplaten lichter zijn valt het dier toch genoeg op. Deze platen zijn namelijk vaak geel in het midden. Vanuit hier wijzen een aantal strepen in dezelfde kleur naar de randen toe.

De schildpad heeft gladde schubben. Daarnaast beschikken zowel de mannetjes als de vrouwtjes over een staart. Toch hebben de mannetjes vaak langere staarten en de inkepingen op de staarten vallen dan ook meer op. In totaal kan het schild 41 centimeter lang worden. Het dier zelf kan een gewicht van 10 tot 16 kilo bereiken.

Het schild van de stralenschildpad

Als je goed kijkt zie je dat de stralenschildpad als het ware allemaal sterpatronen op zijn schild meedraagt. Door de gele lijnen die veel weg hebben van lichtstralen wordt het dus ook Stralenschildpad genoemd. De buitenkant van het schild, ook wel carapax genoemd, is heel bol en heeft de vorm van een koepel.

Door zijn uiterlijk wordt de Stralenschildpad over de hele wereld gezien als de mooiste schildpad gezien. Zijn kop is stomp en zijn poten zien eruit als die van een olifant. Deze zijn geel van kleur met bovenop een zwarte vlek. Door hun uiterlijk worden ze ook vaak bowlingballen genoemd.

Leefomgeving

De stralenschildpad is een relatief groot soort schildpad. Het komt van oorsprong voor op het eiland Madagaskar en staat ook bekend als Sokake. Het wordt gezien als één van de mooiste schildpadden, daarom is het ook een populair exotisch huisdier. Dit is waarschijnlijk ook de grootste reden dat het dier op uitsterven staat. In het wild leven ze voornamelijk in droge gebieden met struikgewassen, doornbossen en hoge grassen. Het gebied waar ze voornamelijk leven bestaat ongeveer uit 10.000 vierkante meter. De stralenschildpad kan meer dan 188 jaar oud worden. Dit is alleen wel echt afhankelijk van de leefomgeving en de gevaren die het dier door de jaren heen tegenkomt. De gemiddelde leeftijd ligt rond de 50 jaar.

Het dier is solitair en heeft ook een vrij eenzaam leven. In het broedseizoen kan het wel voorkomen dat de stralenschildpad in een groep graast, maar voor de rest zal het alleen door het leven gaan. Ze kunnen zich goed aanpassen aan de seizoenen die veranderen. Zo kunnen ze leven in extreme droogtes en in het regenseizoen. Van nature is het niet agressief, maar zodra het zich bedreigt voelt kan het wel van zich afbijten.

Wat eet een stralenschildpad?

De stralenschildpad is voornamelijk een herbivoor. Hierdoor eet het voornamelijk plantaardig materiaal. Dit geeft alleen niet altijd in elk seizoen genoeg voedsel waardoor hij dit af en toe aanvult met het eten van kleine dieren. De stralenschildpad eet voornamelijk bladgroenten, grassen en kruiden. Daarnaast kunnen ze ook fruit, bessen en stekelige peren eten. Ongeveer 80 tot 90% van het voedsel haalt het dier uit grazen. Dit doen ze regelmatig in hetzelfde gebied wat ervoor zorgt dat de vegetatie zo laag mogelijk blijft. Ze hebben dus de voorkeur aan vers eten dat net gegroeid is. Daarnaast zijn ze in het wild dol op de opuntia cactus, met andere woorden de schijfcactus.

Roofdieren en andere gevaren

Slangen en grote roofvogels zijn de grootste roofdieren die op deze soort jagen. Maar gelukkig heeft de stralenschildpad genoeg mogelijkheden om zichzelf te beschermen. Wegrennen is helaas geen optie, daar is hij te traag voor. Maar wel kan hij zijn ledematen in zijn harde schild trekken. Daarnaast maakt hij een luid krijsend geluid dat de dieren afschrikt. Zo kan het zich, ondanks dat het in een open gebied ligt toch goed beschermen. En zodra het in zijn schild ligt, is het voor roofdieren bijna onmogelijk om het dier te pakken.

De grootste bedreiging van de stralenschildpad is de mens. Zo is dit dier erg populair als huisdier en wordt het hier ook voor de illegale handel gevangen. Daarnaast wordt hun leefgebied aangetast doordat er steeds meer mensen in deze omgevingen wonen en worden de dieren ook wel opgegeten. Door al deze zaken heeft deze schildpad een status van kritiek en staat het op het punt om uit te sterven. Door fokprogramma’s en het dier in gevangenschap te houden proberen ze het dier nog te redden. Dit gaat tot nu toe nog goed, maar helaas is de stralenschildpad in het wild al bijna niet meer te vinden. Daarom is het ook de meest beschermde schildpaddensoort ter wereld is.

Voortplanting

Wanneer het paringsseizoen begint zal het mannetje zijn hoofd op en neer bewegen om de aandacht van het vrouwtje te trekken. Het vrouwtje zal dan naar het mannetje komen om samen te paren. Het mannetje zal hiervoor op het vrouwtje klimmen wat een beste inspanning is voor het dier. Eenmaal gedekt graaft het vrouwtje een nest in de grond. Hier zal ze meestal rond de vijf eieren neerleggen.

Na ongeveer 4 tot 7 maanden komen de jonge stralenschildpadden uit. Ze hebben dan een lengte van 3 tot 4 centimeter en hebben gedetailleerde sterpatronen die later een witte kleur krijgen. De mannetjes hebben een langere staart dan de vrouwtjes. Dit is ook hetgeen waar je op kunt letten om de dieren uit elkaar te houden. Naarmate ze ouder worden groeien ze snel. Zo hebben ze een lengte van 30 tot 40 cm en wegen ze ongeveer 10 tot 16 kilo.

Stralenschildpad als huisdier kopen

Doordat het dier met uitsterven wordt bedreigd, is het lastig om de stralenschildpad te kopen. Daarom is het beter om een huisdier te kiezen die wat minder bedreigt is en dus ook meer voorkomt. Het kan wel zijn dat je een fokker vind die de dieren verkoopt. De prijzen liggen dan rond de 250 tot 1000 euro afhankelijk van de grootte van de dieren. Ze houden van vochtigheid en warme omstandigheden. De volwassenen kunnen ook zonder vochtigheid leven terwijl een baby stralenschildpad dit wel echt nodig heeft.

Let erop dat er in sommige landen een vergunning nodig is om deze dieren te houden. Je kunt ze dan ook beter niet zomaar ergens kopen, maar echt informatie inwinnen over wat de regels zijn. Wanneer je het dier gekocht hebt is het belangrijk dat je op het licht, vochtigheid, voedsel en de bewegelijkheid van het dier let om zo ervoor te zorgen dat je voor een lange tijd van dit prachtige dier kunt genieten.

Stralenschildpad weetjes

• De stralenschildpad behoort tot één van de oudste reptielen. Met een leeftijd van 250 jaar stierf het oudste dier ooit in 1965.
• De stralenschildpad is in de Indische Oceaan op de eilanden Réunion en Mauritius geïntroduceerd zodat daar de populatie van dit dier zou toenemen.
• Hoewel er eilandbewoners van Madagaskar zijn die denken dat er een taboe ligt op het aanraken en eten van de stralenschildpad, wordt dit aan de andere kant van het eiland gewoon gedaan.