Bever

De bever is een knaagdier dat vooral bekend staat om het bouwen van dammen. Het zijn grote dieren uit het geslacht bevers (Castor). Er bestaan twee soorten: de Noord-Amerikaanse bever (Castor canadensis) en de Euraziatische bever (Castor fiber). Ze leven beide in zoetwatergebieden waar je ze voornamelijk vind in rivieren, beken, vijvers en meren.

Het uiterlijk

De bever heeft een vrij stevig lichaam, een grote kop en een sterke nek. Het heeft korte ronde oren en een platte staart. Daarnaast heeft het zowel zwemvliezen als handen en een klauw op de achterste voet om zijn vacht schoon te maken. De vacht heeft een rode, bruine kleur en bestaat uit een zachte onderlaag en een beschermende bovenlaag die waterdicht is. In hun staart slaan ze vet op om de winter te overleven. Ook gebruiken ze deze om stabiel te kunnen zwemmen en lopen. Zodra het dier gaat zwemmen kan het zowel de neus als de oren afsluiten zodat er geen water naar binnen komt. In het water kunnen ze met een snelheid van ongeveer 8 km/u zwemmen.

De bever staat voornamelijk bekend om zijn snelle techniek om bomen om te hakken. In omgevingen waar ze leven zie je dan ook veel bomen liggen die dit dier heeft omgehakt. Dit doen ze met de scherpte tanden die een achterwaartse kromming hebben. Het is dan ook het op één na grootste knaagdier ter wereld en het grootste knaagdier in Europa, alleen de capibara staat nog boven de bever. Het kan 70 tot 90 centimeter lang worden en weegt ongeveer 20 tot 40 kilo. Tussen de mannetjes en vrouwtjes zie je hierin geen verschil, ze zijn allemaal ongeveer even groot.

Het gedrag

De bever kenmerkt zich aan het bouwen van dammen. In de zomer en vroege herfst hakken de dieren bomen en struiken om. Deze slepen ze mee naar de plek waar ze slapen. Al dit materiaal stapelen ze op in de richting van de waterstroom. Daarna vullen ze de gaten op met gras en modder. Door een dam te bouwen creëert de bever een omgeving waar ze een uitgebreide woning kunnen bouwen, dit wordt ook wel een burcht genoemd.

Je kunt het vergelijken met een woning die op of tegen het water ligt om het overzicht te bewaren. Deze ruimtes hebben vaak twee onderwateringangen en een centrale kamer. Zo kunnen roofdieren hun niet aanvallen en zijn ze veilig op het water. Dit is echter niet de enige manier hoe ze een slaapplaats creëren. Mochten ze geen zin hebben om een hele dam te bouwen dan zullen ze een hol maken langs de oever. En ook deze zal op dezelfde manier werken. De bever leeft samen met ongeveer 8 andere bevers. Met elkaar bouwen ze de dammen en zullen ze de jongen ook grootbrengen. Ze zijn echte familiedieren en zullen dan ook niet snel alleen gevonden worden.

Gevaren van de dambouw

Het bijzondere aan de dammen van de bever is dat het een erg positief effect kan hebben op de leefomgeving. Zo vermindert het droogte en vergroot het de levensvatbaarheid van dit gebied. Helaas weet het dier niet welke plekken gemaakt zijn door mensen om bijvoorbeeld overstromingen te voorkomen. Mochten deze dieren hier een dam maken kan dit wel ernstige gevolgen hebben. Toch blijft het bijzonder dat ze door het bouwen van een dam zoveel positieve impact kunnen hebben op het gebied waar ze leven.

Wat eet een bever?

De bever is een herbivoor die zijn eten ook verzamelt voor de winter. Ze zullen in de winter geen winterslaap houden, maar hebben wel het extra voedsel nodig om te overleven. In de lente en zomer zal het voornamelijk leven van wortels, kruiden, bladeren en grassen. Wanneer het wat kouder wordt zal het meer schors en planten eten. Wanneer het winter is zal het zijn voedselvoorraad gebruiken die het heeft verzameld. Daarnaast kan het de vetlaag in de staart opmaken en kan het nog zonder enige problemen op zoek gaan naar ander voedsel.

Ook als het water bevroren is heeft het de mogelijkheid om naar eten in de omgeving te zoeken. Het voedsel dat hij bewaart verankerd hij onder water. Zo blijven de takken en stammen langer goed en behouden ze hun voedingswaardes. Het dier kan ontzettend goed zwemmen en zal dan ook in de winter zijn voorraad uit het water halen.

Roofdieren en andere bedreigingen

De bever neemt verschillende maatregelen om bedreigingen en roofdieren tegen te gaan. Zo markeren ze hun territorium, zijn ze voornamelijk ’s nachts actief en slaan ze met hun staart op het water als er roofdieren in de buurt komen. Op deze manier kunnen ze al een groot deel van het gevaar vermijden. Voornamelijk poema’s, beren, coyotes, wolven, vossen en adelaars zijn dieren die op deze soort jagen. In omgevingen waar deze dieren niet aanwezig zijn merk je dat de bever het langer overleeft. Het grootste probleem blijft toch de veranderingen in hun leefomgeving en de jacht die veel heeft plaatsgevonden.

In veel gebieden is de leefomgeving van de bever aangetast. Zo worden er bossen gekapt of verbrand voor de landbouw en het vestigen van nieuwe woonplaatsen of wegen. Hierdoor heeft het dier minder voedsel en ruimte om te overleven waardoor het een stuk lastiger wordt om te leven. Gelukkig gaat het met dit knaagdier op dit moment nog goed en heeft het een IUCN status van niet bedreigd. Dit is weleens anders geweest. Zo was er in de 19e eeuw een grote jacht op deze dieren. Voornamelijk het vacht, het vlees en de olie die ze in de staart opslaan waren populair. Vandaag de dag is de pelshandel een stuk minder sterk aanwezig en is deze bedreiging dus sterk verminderd.

Voortplanting

De bever is een trouw dier dat tot de dood bij dezelfde partner zal blijven en zullen dus alleen als de partner sterft naar een andere partner op zoek gaan. Wel is er uit onderzoek gebleken dat ze af en toe een kortetermijnrelatie hebben, maar ook dit komt bijna niet voor. Elk jaar zullen de bevers paren tussen januari en maart in de koudere klimaten en in de warmere klimaten rond november en december. Hierna zal het vrouwtje in de burcht een zacht bed maken die ze bij de bevalling zal gebruiken. De draagtijd bedraagt ongeveer 100 dagen en er zullen dan één tot vier jongen geboren worden.

De jongen hebben een volle vacht, open ogen en kunnen gelijk al erg goed zwemmen. Beide ouders blijven bij de kinderen totdat ze volwassen zijn om ze alle skills van het leven te leren. Meestal blijven de dieren twee jaar bij de ouders. Tijdens het derde jaar worden ze geslachtsrijp en zullen ze ook een eigen partner opzoeken. In het wild worden de dieren ongeveer 10 tot 20 jaar oud. Wanneer ze in gevangenschap leven kunnen ze maar liefst 25 jaar oud worden.

Bever in Nederland

Na lange afwezigheid heeft er in 1988 een herintroductie van de bever plaatsgevonden. Zo is het dier losgelaten in de Biesbosch en de Gelderse Poort. Later is er besloten om het ook uit te zetten in andere gebieden in Nederland. En met succes aangezien er nu veel meer dieren in Nederland te vinden zijn. Toch is niet iedereen er even blij mee. Zo zijn er gebieden waar ze een bedreiging vormen voor de dijken en veroorzaken ze ook op andere locaties weleens overlast. De grootste problemen blijven wel bij schade aan wegen, dijken, landbouw en bomen. Uiteraard heeft het dier ook een positief effect op onze natuur en is dit ook één van de redenen waarom het dier steeds uitgezet wordt. Door het goed in de gaten te houden kunnen grote problemen voorkomen worden en behouden we de profijten die dit dier met zich meebrengt.