De kafferbuffel (Syncerus caffer) of Afrikaanse buffel is een Afrikaans rund die als één van de gevaarlijkste dieren van Afrika wordt gezien. Het heeft massief gekrulde horens en een gedrongen maar lang lichaam. Het is het enige nog levende soort uit het geslacht Syncerus en maakt deel uit van de grote vijf. De reden dat hij zo gevaarlijk is, is omdat het erg onvoorspelbaar is. Wanneer jij te dicht bij komt kan dit in sommige gevallen ernstig aflopen.
Inhoudsopgave
De leefomgeving
De kafferbuffel leeft voornamelijk in moerassen en uiterwaarden. Daarnaast kun je ze tegenkomen in graslanden en bossen in de grote bergen van Afrika. Het behoort tot de meest succesvolle grazers in dit land en het geeft dan ook de voorkeur aan een omgeving met dichte begroeiing. In de leefomgeving is het belangrijk dat er water is. Daarnaast is uiteraard het gras wat ze eten ook belangrijk. Zodra het gebied uitgeput is zal het dier dan ook verder trekken naar een nieuwe locatie.
Oorspronkelijk komt het dier in het grootste deel van Afrika voor. Voornamelijk ten zuiden van de Sahara in de dichte wouden en open grasvlaktes kun je het dier vinden. Aangezien ze altijd water in de omgeving moeten hebben zullen ze nooit verder dan 20 km van een waterbron vandaan zijn. Dit gebied wordt elk jaar steeds kleiner door de jacht en ziektes waar dit dier veel mee te maken heeft.
Leefwijze
De kafferbuffel is zowel overdag als in de nacht actief. De bosbuffels leven met ongeveer 12 dieren samen. De savannebuffels blijven met meerdere bij elkaar. Deze kuddes bestaan uit gemiddeld 20-40 dieren. Ze trekken samen op en zullen bij gevaar ook elkaar beschermen. Ook als iemand gewond raakt zullen ze hier voor blijven zorgen. En dat maakt dat deze dieren veel langer in leven blijven dan normaal gezien het geval zal zijn. De kudde is dus erg hecht en staat telkens voor elkaar klaar.
Het bijzondere is dat de kudde zelf geen echte leider heeft. Toch vechten de mannetjes wel regelmatig met elkaar om te laten zien wat ze waard zijn. Dit doen ze door hun hoorns tegen elkaar aan te gooien. Dit gaat met flink wat kracht en kan er ook voor zorgen dat de dieren gewond raken. Wanneer kuddes elkaar tegenkomen kan het zomaar zijn dat ze samenvoegen om zo weer samen op pad te gaan. De groepen kunnen hierdoor aardig groot worden en uit meer dan 1000 dieren bestaan. Wanneer de dieren ouder worden, kiezen ze er vaak voor om solitair te leven of de oudere groepen op te zoeken. Hier zullen ze dan ook hun hele leven blijven.
Het dieet
Op een dag drinkt het tientallen liters water en vult zich volop met gras en moerasplanten. Wanneer het in het bos is kan hij ook bladeren eten. Maar de favoriet blijft toch echt het gras in de omgeving. Om af te koelen zoekt het modderpoelen op. Hier gaat het dan ook in liggen om zo ook een laag van modder over zich heen te krijgen. Wanneer de zon volop schijnt zal het wel schaduw opzoeken om zo ook zijn energie te besparen.
Een gevaarlijk dier in de big five
De buffel staat, naast de luipaard, leeuw, olifant en neushoorn bekend als één van de dieren van de big five. Deze dieren worden ook wel de weduwemaker genoemd of de zwarte dood. En het is dan ook niet zomaar dat de Afrikaanse buffel hier bij hoort. Het wordt gezien als een zeer gevaarlijk dier aangezien het elk jaar meer dan 200 mensen aanvalt. In Afrika vallen er door dit dier meer doden dan door elk ander dier. Ze zijn om deze reden dan ook erg berucht onder de jagers en worden zoveel mogelijk vermeden.
Ondersoorten
De kafferbuffel of Afrikaanse buffel heeft verschillende ondersoorten. Deze zijn verdeeld in twee groepen: de savannebuffels en de bosbuffels. De savannebuffels zijn grote zware runderen. Ze leven meer op de vlakten terwijl de bosbuffel juist het bos opzoekt. De savannebuffel wordt onderverdeeld in drie ondersoorten. Namelijk de:
Kaapse buffel (Syncerus caffer caffer): dit is de grootste en meest typische ondersoort. Het leeft in Zuid en Oost Afrika en de mannetjes wegen ongeveer 900 kilo. De kleur is het donkerste van allemaal en valt tegen het zwarte aan.
West-Afrikaanse savannebuffel of Soedanese buffel (S.c. brachyceros): deze soort komt voornamelijk in West Afrika voor. Ze zijn relatief klein en wegen ongeveer 600 kilo.
Centraal-Afrikaanse savannebuffel of nijlbuffel (S.c. aequinoctialis): deze soort leeft voornamelijk in de savannes van Centraal Afrika. Het lijkt veel op de Kaapse buffel maar is net wat kleiner en lichter van kleur.
De bosbuffel of woudbuffel (Syncerus caffer nanus): de bosbuffel is een stuk kleiner van formaat. Ze wegen ongeveer 270 kilo, hebben kleinere hoorns hebben een rode vacht.
Sommige wetenschappers onderscheiden ook nog de bergbuffel (S.c. mathewsi). Maar de meeste zien deze niet als aparte ondersoort.
Roofdieren
Over het algemeen heeft de kafferbuffel weinig last van roofdieren. Kan zichzelf goed verdedigen en vechten ook terug als het aangevallen wordt. Het grootste gevaar komt naast de mensen van de leeuwen. Deze dieren zijn namelijk het voedsel van de leeuw en ook hun vaste prooi. Doordat de kafferbuffel terugvecht lukt het de leeuw vaak niet om in zijn eentje aan te vallen. Daarom vallen ze ook met meerdere leeuwen tegelijk aan om zo hun voedsel binnen te krijgen. De jonge kalveren hebben wel wat meer roofdieren die hierop jagen. Zo is de nijlkrokodil bij het water een groot gevaar en kan daarnaast de cheeta, luipaard en de gevlekte hyena ook een bedreiging worden. De gevlekte hyena valt in sommige gevallen ook de volwassen buffels aan. En in sommige gevallen met succes.
Naast de roofdieren zijn toeristen en jagers het grootste gevaar van deze dieren. Doordat het bij de grote vijf hoort is de kafferbuffel erg populair onder het toerisme. Iedereen wil het zien en dat gaat er niet altijd even voorzichtig aan toe. Ook voor jagers is dit een groot doel. Er wordt soms meer dan € 10.000 betaald om op deze dieren te jagen: puur omdat het tot the big five behoort. Voornamelijk de grotere stieren zijn hiervan het slachtoffer aangezien deze trofee er het mooiste uitziet. Dit maakt dat verschillende ondersoorten afnemen. Toch is de IUCN status gevoelig aangezien er nog ongeveer 900.000 dieren in de wereld leven.
Voortplanting
Buffels paren en bevallen eigenlijk alleen tijdens de regenseizoenen. Hierbij vindt de geboorte vaak plaats in het begin van het seizoen terwijl het paren juist aan het eind gebeurt. De pasgeboren kalveren blijven de eerste weken voornamelijk in de vegetatie. Hierbij vallen ze niet op en kan de moeder goed voor ze zorgen voordat ze de andere kuddedieren gaan ontmoeten. Wanneer ze kunnen lopen blijven ze in het midden staan zodat ze ook hier een stuk veiliger zijn.
Hoe lang de moeder voor het dier zorgt is afhankelijk van verschillende situaties. Maar wel is bekend dat het een stuk langer is dan de meeste runderen. Wanneer er een nieuw kalf wordt geboren steekt de moeder met de hoorn de wat oudere dieren om ze zo op afstand te houden. Hierdoor zullen ze zelfstandig moeten worden en kan de moeder voor de nieuwe kalveren zorgen. Vanaf twee jaar zullen de mannetjes de moeders verlaten en hun eigen groep opzoeken.
 of Afrikaanse buffel is een Afrikaans rund die als één van de gevaarlijkste dieren van Afrika wordt gezien.){kind=link}