De Aziatische zwarte beer (Ursus thibetanus) is een middelgrote beer uit de familie van de beren (Ursidae). Het krijgt ook wel de naam maanbeer, kraagbeer en witte bovenlijf beer. Dit komt doordat ze een V-vormige witte markering op de vacht hebben. Het leeft in de bossen van de Himalaya waar het voornamelijk in de bomen zijn onderdak zoekt. De mannetjes zijn met een gewicht tussen de 60 en 200 kilo zwaarder dan de vrouwtjes. De vrouwtjes wegen vaak tussen de 35 en 140 kilo. De lengte van deze beersoort ligt tussen de 110 en 190 centimeter.
Inhoudsopgave
Het uiterlijk
De Aziatische zwarte beer heeft een sterk en stevig lichaam met een grote kop. De poten zijn dik en kan hij gebruiken om te lopen en op te staan. Ze hebben meestal een zwarte vacht, hoewel deze soms ook bruin of blond kan zijn afhankelijk van de ondersoort. Daarnaast hebben ze een kenmerkende V-vormige witte markering op hun borst. De kraag rond hun nek heeft een langere vacht. Hierdoor lijken ze een stuk groter dan ze daadwerkelijk zijn. De dieren hebben een scherp reukvermogen en zetten dit ook volop in om prooi en ander voedsel te vinden. Hun zicht en reukvermogen is, net als andere beersoorten slecht en kunnen ze dan ook niet veel op bouwen.
Ondersoorten Aziatische zwarte beer
In totaal heeft de Aziatische zwarte beer 7 ondersoorten die elk zijn specifieke leefgebied hebben. Hieronder beschrijven we ze in het kort.
Ursus thibetanus ussuricu: De grootste ondersoort die leeft in Zuid Siberië en Noord China. Daarnaast kun je hem tegenkomen op het Koreaanse schiereiland.
Ursus thibetanus formosanu: Deze ondersoort leeft in Taiwan. Hij onderscheidt zich doordat hij de dikke nekvacht niet heeft die de andere dieren wel hebben.
Ursus thibetanus laniger: heeft een kleiner, wittere borstvlek en een lange, dikke vacht. Ze leven in de Himalaya, Kasjmir en Sikkim. Hier zijn ze in de zomer op hoge hoogtes en dalen ze in de winter af.
Ursus thibetanus mupinensis: vergelijkbaar met de soort hierboven. Het is lichtgekleurd en leeft in de Himalaya en Indochina.
Ursus thibetanus gedrosianus: kleine ondersoort met vaak roodbruin kort, stug haar. Het komt voor in Zuid-Beloetsjistan.
Ursus thibetanus japonicus: komt voor in Shikoku en Honsho. Deze Japanse zwarte beer is een met 110 tot 140 centimeter klein van formaat en mist de dikke nekvacht.
Ursus thibetanus thibetanus: deze Aziatische zwarte beer komt voor in Taiwan en heeft een korte, dunne vacht. Hier is het het grootste landdier. Daarnaast vind je het in Assam, Nepal, Annam en Myanmar.
Leefomgeving
De Aziatische zwarte beer leeft voornamelijk in Azië. Vroeger kwamen ze ook in Europa voor, maar tegenwoordig komt het voor bij de Himalaya gebergte. Zo vind je het onder andere ten Zuidoosten van Iran, Afghanistan, Pakistan, India en Zuidoost-Azië. In deze gebieden leeft het in loofbossen en gemengde bosgebieden op een hoogte van rond de 1500 tot 3500 meter. Zo is het in de zomer vaak wat hoger te vinden terwijl het in de winter afdaalt om op zoek te gaan naar bescherming en voedsel.
Gedrag Aziatische zwarte beer
De Aziatische zwarte beer is een solitair dier dat alleen samenkomt om te paren of te strijden. Ze hebben kleine klauwen, maar zijn ondanks dat toch erg goede klimmers. Om deze reden leven ze ook voornamelijk in bomen waar ze ook nesten zullen bouwen. Wanneer het wat kouder wordt zal het voedsel eten met een hoog vetgehalte om zo in de wintermaanden een winterslaap te houden. Meestal overwinteren ze van november tot april, maar er zijn ook delen waar ze al een warm hol opzoeken in oktober en in mei er pas uitkomen. Dit heeft alles te maken met de temperatuur, het leefgebied en de ondersoort waar het over gaat.
Wat eet een Aziatische zwarte beer?
Hoewel de Aziatische zwarte beer een echte carnivoor is, heeft het een variërend dieet. Zo eet het zowel kleine dieren als planten die in het gebied waar ze leven voorkomen. Vruchten, planten en zaden hebben alleen wel het nadeel dat ze niet zoveel energie en voeding geven als dierlijke voeding. Hierdoor zijn ze, wanneer er geen dieren in de buurt zijn, in de bomen continue op zoek naar eten. Het dieet bestaat voornamelijk uit eikels, walnoten, beukennootjes, grassen, kruiden, bamboe, fruit, insecten en larven. Dit wordt aangevuld met vogels en knaagdieren die ze onderweg kunnen vinden. Daarnaast kan het zijn dat ze de landbouw opzoeken en hier van het vee en de plantages eten. Dit komt puur doordat hun leefomgeving is aangetast en ze dan dus ook op andere manieren aan voedsel moeten komen.
Roofdieren en bedreigingen
Doordat de Aziatische zwarte beer groot van omvang is heeft het relatief weinig roofdieren. Alleen de welpen worden nog weleens aangevallen aangezien deze jonger zijn. Zowel de jongen als de volwassenen kunnen nog weleens aangevallen worden door tijgers en wolven. Maar over het algemeen komt dit maar weinig voor. De grootste bedreiging van de dieren komt van de mens. Door het verlies van hun leefomgeving, ontbossing voor het vrijmaken van landbouw en het plaatsen van dorpen en steden is het leefgebied ernstig aangetast. Hierdoor kunnen ze niet meer zo vrij bewegen als ze willen en is het ook lastiger om voedsel te vinden. Daarnaast is het dier erg populair onder jagers en stropers.
Niet alleen door zijn omvang is het dier voor de jacht populair, maar ook omdat hun vacht wordt gebruikt voor kleding. Ook hun andere lichaamsdelen zijn erg populair omdat men dit gebruikt in traditionele medicijnen. Door dit alles heeft het dier een IUCN status van Kritiek. Dit is ook de reden dat de jacht in alle landen, behalve in Japan, verboden is. Daarnaast kijken dierenorganisaties steeds meer naar de leefgebieden van het dier om zo te voorkomen dat de Aziatische zwarte beer uitsterft.
Voortplanting
Aziatische zwarte beren kunnen zich voortplanten wanneer ze 4 of 5 jaar oud zijn. In de warmere zomermaanden zullen ze elkaar opzoeken en met elkaar paren. Na de draagtijd van 6 tot 8 maanden zullen er in het voorjaar 1 tot 4 welpen geboren worden. Meestal zullen er 2 welpen komen. De vrouwelijke Aziatische zwarte beer zal deze veilig en warm baren in haar hol. Deze vind je meestal rond de rivierbeddingen of in de rotsen.
Wanneer de welpen worden geboren zijn ze nog kaal. Ze hebben echt de warmte van hun moeder nodig om te overleven. Daarom blijven ze ook dicht bij haar in de buurt. Wel zullen ze gelijk al vast voedsel eten en kunnen ze na de eerste 6 maanden gespeend worden door de moeder. Naarmate ze groter worden zullen de Aziatische zwarte beren jongen zelf op zoek gaan naar voedsel. Meestal zullen ze op 3-jarige leeftijd bij de moeder vertrekken. In het wild leeft de Aziatische zwarte beer ongeveer 25 jaar. In gevangenschap kunnen ze wat ouder worden en bereiken ze een leeftijd van 30 jaar.
