De berggorilla (Gorilla beringei beringei) is één van de twee ondersoorten van de oostelijke gorilla. Het zijn intelligente dieren die zowel sociaal als emotioneel veel van zichzelf laten zien. De berggorilla leeft in de nevelwouden van Centraal-Afrika. Men verwacht dat er hier nog maar maximaal 1000 berggorilla’s leven. Daarom staat de IUCN status ook op bedreigd.
Inhoudsopgave
Het uiterlijk
De berggorilla is een groot en stevig dier. Het heeft lange armen, een platte neus en een soort kegelvormig hoofd. Het haar heeft een zwarte of bruine kleur en de buik lijkt wat opgezwollen. Het gezicht, de handen, voeten en de borst zijn volledig kaal. Zodra de mannetjes ouder worden krijgen ze een zilveren of witte streep langs hun rug. Vanaf dan worden deze dieren ook wel zilverrug genoemd.
Wanneer je de berggorilla vergelijkt met de Oostelijke laaglandgorilla zie je dat deze soort langere haren heeft. De armen zijn wat korter terwijl ze wel wat breder gebouwd zijn. Dit zorgt ervoor dat ze in de koudere temperaturen beter kunnen overleven. De berggorilla is ongeveer 1,2 tot 1,8 meter groot en weegt ongeveer 130 tot 230 kilo. Wel is het zo dat de mannetjes vaak groter zijn dan de vrouwtjes. Daarnaast wegen ze al snel het dubbele van de vrouwtjes.
Gedrag van de berggorilla
De bergorilla loopt op alle vier de ledematen tegelijk. Dit doet hij op zijn knokkels. Mocht het nodig zijn kan het dier tijdelijk op twee benen lopen om zo bijvoorbeeld iets uit een boom te pakken. Het zijn intelligente dieren die gereedschap kunnen gebruiken om problemen op te lossen. Daarnaast zijn ze in staat om gebeurtenissen te reflecteren en kunnen ze met gebarentaal bekend maken wat ze willen. Daarnaast hebben de dieren ongeveer 25 verschillende soorten geluiden die ze gebruiken. Hiermee kunnen ze gevaar aangeven maar laten ze ook zien dat ze boos, nieuwsgierig of enthousiast zijn.
Van nature zijn het sociale dieren die ook anderen om hun heen willen hebben. Zo kunnen ze om elkaar lachen maar ook rouwen als er iets naars gebeurt. Ze leven in kleine groepen genaamd troepen waar ze best wel gehecht aan elkaar kunnen raken. Meestal bestaan deze groepen uit 20 dieren waarbij één dominante man aanwezig is. De andere dieren bestaan uit een aantal vrouwtjes en de nakomelingen. Het mannetje biedt bescherming aan de andere dieren. Hij kan het toelaten dat ook andere jongere mannetjes in de groep mogen blijven. Maar mocht het zijn eigen status schaden kan dit al snel veranderen. Op dat moment kunnen ze ook behoorlijk agressief zijn. Ze slaan dan op hun borst en gaan brullen om te laten zien wat ze waard zijn.
Leefomgeving
De berggorilla is een geïsoleerde populatie die je kunt vinden in de Virungagebergte. Van deze soort zijn er twee populaties te vinden. Deze ene populatie vind je in nationale parken in Centraal-Afrika op de vulkanische bergen van Virunga. De ander leeft in Bwindi Impenetrable national park in Oeganda. Het grootste gedeelte vind je hier op de hellingen van de slapende vulkanen: Karisimbi, Mikeno en Visoke. Hier leven ze op een hoogte van 2000 tot 4000 meter. In deze omgeving wordt de vegetatie steeds schaarser waardoor ze steeds lager moeten leven. In de bossen waar ze leven zoeken ze dan ook steeds naar voedsel. Mochten ze dit niet kunnen vinden gaan ze naar een nieuwe locatie toe. De bossen waar ze leven zijn door de hoogte vaak bewolkt. Het is een vochtige, mistige omgeving en de temperatuur is relatief koud.
De meest voorkomende leefomgevingen zijn het regenwoud, het bamboebos, bosgebieden en graslanden. Hierin zullen ze zich in een omgeving van ongeveer 25 kilometer verplaatsen. Normaal gezien blijven de dieren op de grond. Toch heeft het wel de mogelijkheid om in bomen te klimmen. Vooral de jonge gorilla’s vinden het fijn om in bomen te klimmen. Het is bekend dat zij zowel in nesten op de grond als in de boom slapen. De dieren zijn overdag het meest actief en slapen in de nacht. Door de dag heen hebben ze wel momenten dat ze actief zijn en weer wat rustiger aan doen.
Wat eet een berggorilla?
Berggorilla’s zijn grotendeels herbivoren. Dit betekent dat ze ze voornamelijk vegetarisch eten. Hun dieet bestaat uit bessen, bloemen, bladeren, bamboe, boomschors, wortels en fruit. Ze kunnen zonder enige problemen brandnetels eten en eten daarnaast van zo’n 58 andere soorten planten. Ook is er bekend dat ze insecten eten. Toch verwacht men dat dit niet bewust is en dat de dieren van oorsprong herbivoor zijn. Wel is het een aanvulling op hun eten wanneer er geen ander voedsel aanwezig is. Daarnaast eten ze ook kleine stenen of aarde om genoeg mineralen binnen te krijgen.
Gorilla’s nemen ongeveer een kwart van de dag de tijd om te eten. In deze tijd krijgen ze al kauwend ongeveer 35 kilo aan voeding binnen. Door hun lange darmen en unieke kiezen kunnen ze al dit plantaardige materiaal goed afbreken om zo genoeg voeding binnen te krijgen. En door alles wat ze eten verspreiden ze ook weer zaden in de omgeving waardoor ze ook de jaren die volgen weer nieuw voedsel kunnen eten.
Bedreigingen en roofdieren
De berggorilla is erg groot en sterk. Daarom heeft het in het wild weinig roofdieren die op deze soort jagen. Vooral andere grote dieren kunnen op de dieren jagen. Hierbij moet je denken aan luipaarden en krokodillen. Dit gebeurt overigens niet vaak, alleen wanneer een gorilla alleen en verzwakt is zal deze aangevallen worden. Vooral de gorilla baby’s en kinderen zijn een prooi. Maar er is geen enkel roofdier die het opneemt tegen een verenigde troep. Zodra de dieren bij elkaar blijven zullen ze dus elkaar beschermen tegen roofdieren.
Het grootste gevaar voor het voortbestaan van de berggorilla ligt vandaag de dag in de leefomgeving. Door de klimaatverandering moet de gorilla zich aanpassen en de leefomgeving moet vergroten. Doen ze dit niet dan zal het leven een stuk lastiger worden. Ook zijn er boeren die graag wat meer land willen gebruiken. Zij steken de bossen in brand waardoor de dieren minder leefgebied hebben. Toch is dit allemaal waarschijnlijk niet de reden dat de dieren op dit moment bedreigd worden.
De illegale jacht, mijnbouw maar voornamelijk oorlogsvoering hebben door de jaren heen een grote impact gehad op het leven van de berggorilla. En ook vandaag de dag heeft dit allemaal nog steeds effect. Mocht een mannetjes gorilla gedood worden kan dit grote gevolgen hebben voor de hele groep. Want als er geen geschikte vervanger wordt gevonden zal de groep uit elkaar gaan. En dat maakt dat ze allemaal een stuk kwetsbaarder zijn.
Voortplanting
De voortplanting van de berggorilla is op veel gebieden gelijk aan dat van mensen. De vrouwtjes worden rond hun negende levensjaar vruchtbaar. Wanneer ze elf zijn zullen de jongen samen de groep verlaten om een andere groep te zoeken. Mochten ze daar een partner tegenkomen kunnen ze het hele jaar paren en zijn dus niet gebonden aan één seizoen. De draagtijd zal net als bij mensen negen maanden zijn. Het grootste verschil met de mens is dat deze dieren maar eens in de zoveel jaar zwanger kunnen worden. Zo krijgt een vrouwtje gemiddeld elke 6 tot 8 jaar één jong. Dit komt voornamelijk door de stress op het lichaam en de leefomgeving. Zo krijgt een vrouwtje in haar hele leven ongeveer 2 tot 6 jongen. De mannetjes kunnen meer vrouwtjes hebben waardoor zij vaak 8 tot 20 nakomelingen hebben.
Wanneer een jong geboren wordt is het erg klein. Het weegt ongeveer 1,8 kilo en zal twee tot 3 jaar aan de moeder vastklampen om hier ook te spenen. Daarna zal het de communicatieve en sociale vaardigheden leren en zal het ook zelf op zoek moeten gaan naar voeding. De mannelijke gorilla’s hebben vanaf de geboorte zwart haar. Rond hun 12e levensjaar kan het zijn dat ze een zilveren haarstreep op hun rug en heup ontwikkelen. Deze mannetjes staan bekend als zilverruggen. Gemiddeld wordt de berggorilla in het wild ongeveer 35 jaar oud. De maximumleeftijd ligt ongeveer rond de 50 jaar.
Berggorilla weetjes
- Gorilla’s hebben net als mensen een unieke vingerafdruk. Geen enkele gorilla heeft dezelfde patronen in de vingers.
- De volwassen berggorilla’s met een zilveren haarstreep langs hun rug worden ook wel zilverruggen genoemd.
- Baby berggorilla’s klampen zich twee tot drie jaar vast aan hun moeder. Daarna laten ze los om alles te leren over het leven.
- Het reukvermogen van deze dieren is erg sterk. Zo kunnen ze ruiken of er bedreigingen zijn. Maar ook of een vrouwtje reproductief is.
 is één van de twee ondersoorten van de oostelijke gorilla. Het heeft een IUCN status van bedreigd.){kind=link}